Spreuken

Zoals sneeuw in de zomer
en als regen tijdens de oogst,-
zo is glorie voor een domkop niet fraai.

Als een mus die wegfladdert,
   als een zwaluw die vliegt,-
zo is een vloek om niets:
die komt niet aan.

Een zweep voor het paard,
   een toom voor de ezel,-
en een stok
over de rug van domkoppen.

Antwoord een domkop
   niet naar zijn dwaasheid,-
anders ga jij, jijzelf, nog op hem lijken;

maar antwoord een domkop
   wel met zijn dwaasheid,-
anders wordt hij in zijn eigen ogen
   een wijze.

Hij hakt zich beide voeten af,
   drinkt geweld in,-
die woorden rondzendt
   door de hand van een domkop.

De dijen van een lamme bungelen maar wat,-
zo een gelijkenisspreuk
in de mond van domkoppen.

Als wie een steen vastbindt aan een slinger,-
zo is wie glorie geeft aan een domkop.

Een doorn binnengedrongen
   in de hand van een dronkaard,-
zo is een gelijkenisspreuk
in de mond van domkoppen.

Een schutter die iedereen verwondt,-
is wie een domkop huurt
of de meest dronken voorbijganger.

Als een hond
   die terugkeert naar zijn braaksel,-
is een domkop
die een dwaasheid van hem herhaalt.

Heb je iemand gezien
die wijs is in eigen ogen?-
voor een domkop is er meer hoop
   dan voor hem.

Een luiaard zal zeggen:
   een luipaard op de weg!-
er loopt een leeuw
tussen de pleinen!

De deur draait op haar scharnier,-
een luiaard
op zijn bed.

Heeft een luiaard zijn hand verborgen
   in de schotel,-
hij is nog te moe
om haar terug te brengen naar zijn mond.

Een luiaard is in zijn eigen ogen wijzer,-
dan zeven mensen
die verstandig weerwoord geven.

Als wie een hond bij zijn oren vastgrijpt,-
is een voorbijganger die zich bemoeit
met een geding dat het zijne niet is.

Als een dolleman die fakkels afschiet,
pijlen en dood,

zó is iemand die zijn naaste bedriegt,-
en zeggen zal:
‘ben ik niet grappig?’

Als de houtblokken op zijn,
   dooft het vuur,-
en waar geen stokebrand is
luwt de twist.

Als een blaasbalg voor gloeiende kolen
   en houtblokken voor een vuur,-
zo is een twistziek man er goed in
om een geding te laten opvlammen.
•

De woorden van een stokebrand
   zijn als lekkere hapjes,-
maar díe
dalen af
   naar de binnenkamers van een buik…

Als zilver vol slakken
   waarmee gres is overtrokken,-
zijn brandende lippen
   en een kwaadaardig hart.

Met zijn lippen huichelt iemand die haat,-
in zijn binnenste
stelt hij bedrog op;

wanneer zijn stem smeekt om genade,
   vertrouw hem niet,-
want hij heeft zeven gruwelen in zijn hart.

Iemands haat tracht zich te verhullen
   door misleiding,-
maar zijn kwaadaardigheid
   wordt openbaar in een vergadering.

Wie een grafkuil graaft valt er zelf in,-
wie een steen wentelt,
   naar hem keert die terug.

Een tong vol leugen háát
   wie hij gaat vermorzelen,-
een gladde mond
   doet zijn best voor een duw.